Birçok insan Oyun Terapisi ismini duymuştur, hatta tecrübesi olanlar oyun terapisinden ne kadar memnun kaldıklarından bahsetmiştir. Ancak birçok kişi aslında ne olduğunu, nasıl işe yaradığını, adım adım neler yapıldığını ve kimlere uygulanması gerektiğini konusunda tam bilgisi yoktur.
Bu yazımda sizlere olabildiğince detaylı olarak açıklamaya çalışacağım.
Oyun Terapisi Nedir?
Oyun Terapisi bir tür terapi tekniğidir ve özellikle 3 yaş ile 12 yaş arası çocuklara uygulanılmaktadır. Ancak günümüzdeki çocuklar oyuncaklarla oyun oynamayı çok daha erken yaşta bıraka bildiklerinden, aslında sınırlandırmamızı kendini ifade edebilen oyun çağı çocuğu olarak yapabiliriz.
Oyun terapisinin küçük yaş grubuna daha çok hitap etmesinin nedeni, çocukların kendi duygu durumlarını anlamlandırmadaki veya yaşadıkları sorunları, ailelerine anlatmaktaki zorluklarının üstesinden gelmesidir. Çocuklar oyuncakları kullanarak duygularına, oyunların içinde hayat bulduruyor ve dışa yansıtabiliyorlar.
Oyun terapisi normal bir oyun saatinden çok farklı bir şekilde gelişmektedir. Bu konuda eğitimini almış olan terapist, çocuğun oyun sürecini gözlemleyerek, çocuğun iç dünyasına girebilmektedir. Çocukla kurduğu ilişki sonucunda çocuğun kendi duygu dünyasını tanımasını sağlar ve kendi sorunlarına kendi çözümlerini bulmasında yardımcı olur.
Oyun terapisinin Uygulanıldığı Durumlar Nelerdir?
- Kardeş Kıskançlığı
- Kaygı
- Uyku Problemleri
- Tuvalet Sorunları
- Okul Uyum Sorunu
- Uyku Problemleri
- Kronik Hastalıklar
- Yas
- Boşanma
- Travma
- Sosyal Fobi
- Mutizm
- Özgüven Eksikliği
- Dikkat Eksikliği
- Öfke
- Yeme bozuklukları
- İstismar
Oyun Terapisi Nasıl Uygulanıyor ve Tekniği Nedir?
Çocuklar hayatı oyun yolu ile öğreniyorlar. Çocuk oyun oynarken, tamamen özgür oluyor, kendi dünyasında doğruları ile baş başa kalıyor. Yanlış yapma ya da eleştirilme şansı yok. Özgür oldukları bu alanda, yaşadıkları sorunları korkmadan, yanlış yapma hakları var olarak istedikleri gibi tecrübelime olanağına sahip oluyorlar. Duygularını dürüstçe yaşıyor ve kendi iç dünyalarına rahatlıkla inebiliyorlar.
Oyun terapisi esnasında terapistin görevi, çocuğu bu dünya içinde gözlemlemek, her bir oyuncağa yüklediği anlamı bulmak, oyun içindeki ilişkileri anlamak ve hiç yargılamadan, eleştirmeden çocuğun oyunun içine dahil olmak. Terapisttin görevi bu esnada çocuğu eğitmek ve yeni şeyler öğretmek değildir. Çocuğun kurguladığı oyunun içine çocuğun istediği şekilde dahil olmak ve empatik dinleme yöntemi ile çocuğun oyununa farkındalık katmaktır. (Empatik dinleme: Çocuğun hissettiği duyguları ve yaptığı davranışları, kendi yorumu olmadan, olduğu gibi terapisttin yansıtmasıdır)
Çocuk oyunları esnasında, empatik dinleme ile duygularına ve davranışlarına ses buluyor, terapist tarafından doğru anlaşıldığını ve her şekilde kabul gördüğünü hisseder. Bu çocuğun terapistte daha çok güvenmesine ve terapi esnasında daha rahat olmasını sağlar. Çocuk bir sonraki oyun terapisi seansı esnasında yargılanmayacağını bilerek, sorunlarını oyun odasına getirmeye çekinmez ve bu özgür ortamda yine oyun aracılığı ile sorunlarına çözüm bulma yolunda ilerler.
Seanslar Nasıl İlerler?
Oyun terapisi çocuğun yaş grubuna göre 30 dakika ile 45 dakika kadar sürmektedir.
İlk seansta; Terapist, aile görüşmesi yapar ve çocuğun geçmişi ile ilgili bilgileri alır. Bu yaklaşık bir saat kadar sürer.
Bir sonraki seansta; Terapist, çocukla tanışır, geliş nedenine bağlı olarak terapist çocukla farklı çalışmalar yapmayı tercih edebilir ve çocuğa oyun terapisi ile ilgili bilgiler verir.
Üçüncü seansta; Çocuk oyun odasına alınır. Çocuğa oyun terapisi ile ilgili bilgi verdikten sonra (yapılandırma) özel oyun saatine başlanır.
Aile oyun gözlemi dördüncü seansta yapılır. Bu seansta tüm aile oyun odasına alınır ve yaklaşık on beş dakika kadar oyun oynamaları istenir. Sürenin sonunda çocuk odadan çıkarılır ve aile ile geri bildirim seansı yapılır.
Yaklaşık her dört seansta bir, aileye bilgi verilmek için aile görüşmeleri yapılır.
Her çocuk ve her aile farklıdır. Ailelerin geliş nedenleri aynı olsa da her ailenin süreci farklı işler. Terapide kesin bir süre yoktur. Genelde aileler oyun terapisinde, çocuklarında altı ile sekizinci haftadan itibaren değişiklik gözlemler. Gözlemlenen bu pozitif farklılıklar terapinin bittiği anlamına gelmez. Terapiyi sonlandırma kararı terapistle birlikte verilmelidir ve çocukla terapisttin sonlandırma seansı mutlaka yapılmalıdır.
Kazançlar
Kendisini daha iyi ifade edebilen, duygu ve davranışları arasında ilişki kurabilen, özgüveni artmış çocuklar gözlenmektedir. Terapiye başlama nedenlerinde de yaklaşık yüzde 70 gibi pozitif değişim gözlenmektedir.
Yönlendirilmiş ve Yönlendirilmemiş Oyun Terapisi arasındaki Fark Nedir ve Örnekler?
- Yönlendirilmiş oyun terapisinde, Terapist çocuğun geliş nedenine yönelik oyuncakları çıkarır ve çocuğu oynamasını istediği oyuncakları söyler. Çocuğun oyuncaklarla ne şekilde oynadığına karışmaz.
Örnek: Boşanma ile ilgili gelen bir aile.
Çocuğa oyun evi ve oyuncak figürler verilir ve evde yaşamış olduğu sorunların çerçevesinde oyun oynaması istenebilir.
- Yönlendirilmemiş Oyun terapisinde, Çocuk oyun odasındaki tüm oyuncaklarla istediği gibi oyun oynayabilir. Burada terapist çocuğu hiçbir şekilde yönlendirmez. Bu yönteme aynı zamanda Deneyimsel Oyun Terapisi de denir.
Örnek: Öfke kontrol sorunu ile gelen bir aile.
Çocuk oyun odasına alır, yapılandırma yapılır. (Çocuğa özel oyun odasında neler yapabileceği açıklanır ve sınırlar çizilir) Çocuk istediği oyuncakla istediği şekilde oyun oynamaya başlar. Terapistti oyuna dahil etmek veya etmemek tamamen çocuğun kontrolündedir. Terapist tüm süreçte Empatik dinleme yapar.
Oyun odasında bulunan oyuncaklar farkı kategorilerden oluşmaktadır. Oyun odasındaki oyuncaklar cinsiyet farklılığına ya da yaşa göre ayırt edilmemektedir. Örneğin, beslenme üzerine oyuncaklar bulunur, agresif oyuncaklar bulunur, kuklalar veya oyun evleri bulunur. Bunun gibi çeşit çeşit oyuncak bulunmaktadır. Her bir oyuncak odaya terapisttin çocukların ihtiyaçlarına cevap vereceğine inanması üzerine kurgulanarak konmaktadır.
Oyun Terapisi ile ilgili daha fazla bilgi edinmek istiyorsanız sitedeki numaradan bana ulaşabilirsiniz.
Saygılarımla;
Uzm. Psk. Ayşe Burcu Cooke
